تربچه و خواص دارویی آن

راهنمای کاشت تربچه

گیاه تربچه در دسته سبزی های ریشه دار و سریع رشد یکساله یا دوساله قرار داده می شود. ریشه و برگ این گیاه خوراکی هستند. 3 تا 6 هفته پس از کاشت تربچه، محصول آن قابل برداشت است. تربچه نژادهای مختلفی دارد که از جمله رایج ترین آنها می توان به تربچه های قرمز کوچک و گرد و تربچه های سفید و دراز (دایکون) اشاره کرد.

نهال تربچه دارای برگ‌های خشنی است که به طور مستقیم از بالای ریشه رشد می‌کنند. این برگ ها با توجه به شرایط محیطی، تا 10 الی 30 سانتی متر قد می کشند. برگ های خوراکی تربچه، سطح پهنی داشته و کرک دار هستند و در سالاد و همراه با دیگر سبزی ها قابل مصرف می باشند.

جهت خرید بذر تربچه کلیک کنید!

چنانچه برداشت تربچه به موقع انجام نشود، گیاه به گلدهی می افتد. گل های این گیاه، کوچک و چهار گلبرگی بوده و معمولا سفید رنگ یا بنفش متمایل به صورتی هستند. گل های روییده شده به غلاف های باریک و درازی که سیلیکس نام داشته و حاوی چندین دانه است،  تبدیل می شوند. جالب است که این غلاف را می توان در سالاد یا به عنوان یک میان وعده ترد و مغذی میل کرد.

گل تربچه

اندازه ریشه در تربچه هایی با گونه های ظریف تر به قطر 2 الی 5 سانتی متر و در گونه هایی چون دایکون به بیش از 30 سانتی متر می رسد. میوه تربچه در شکل های بیضی، گرد، استوانه ای و در رنگ های قرمز، صورتی، سفید، بنفش و سیاه از زمین برداشت می شود.

کوتاه بودن مدت زمان بین کاشت تربچه و برداشت آن سبب شده که افراد زیادی به پرورش این گیاه در باغچه خانه خود علاقه مند شوند.

حقایقی جالب در مورد تربچه

• گیاه تربچه از جمله اولین سبزیجاتی است که در فصل بهار و تنها سه تا چهار هفته پس از کاشت آماده برداشت است.
• از کاشت اولین نهال تربچه بیش از هزاران سال می گذرد. نوشته های کشف شده از مصر باستان اثبات کننده این ادعا هستند.
• تربچه سرشار از انواع آنتی اکسیدان و ویتامین C بوده و به بدن در مبارزه با بیماری ها و تقویت سیستم ایمنی یاری می رساند.
• برگ های تربچه خوراکی و بسیار مغذی می باشند و نسبت به خود تربچه از ویتامین C، پروتئین و کلسیم بیشتری برخوردارند.
• تربچه ها و به خصوص دایکون هایی که ریشه های بلندتری دارند، می توانند به عنوان یک هواکش طبیعی برای خاک عمل کنند. کاشت این گیاه همراه با سبزیجاتی که رشد کندتری دارند، ایده ای عالی به نظر می رسد.

دایکون، تربچه ای استوانه ای، کشیده و سفید رنگ

اطلاعات پایه در مورد پرورش تربچه و رشد آن

تربچه گیاهی است که در فصل خنک سال و در دمایی بین 10 تا 20 درجه سانتیگراد رشد می کند. دمای بهینه رشد برای این گیاه در حدود 15 تا 18 درجه سانتیگراد برآورد شده است. رشد تربچه در هوای خنک بهاری و پاییزی بهتر است. با کاشت این گیاه در اواخر تابستان، می توانید برداشت پاییزی خوبی داشته باشید. تربچه ها بر اساس نژادی که دارند به سرعت و بین 3 الی 6 هفته پس از کاشت بذر، بالغ شده و آماده برداشت می شوند.

کاشت تربچه می بایست در خاکی با زهکشی مناسب، سست و حاصلخیز انجام گیرد. در چنین بستری، ریشه های گیاه به طور کامل و یکنواخت رشد خواهند کرد. خاک های فشرده یا غنی از نیتروژن، تربچه ها را بدشکل کرده و با رشد بیش از حد برگ ها جلوی رشد ریشه را می گیرند. گیاه تربچه به رطوبت مداوم نیاز دارد. آبیاری نامنظم این گیاه باعث ترک خوردن ریشه آن خواهد شد.

نیازهای طبیعی نهال تربچه

• آفتاب مورد نیاز: آفتاب کامل تا نیمه سایه
• آب مورد نیاز: متوسط
• خاک مورد نیاز برای رشد نهال تربچه: خاک سست و دارای زهکشی خوب و غنی از مواد آلی
• pH خاک: 6 الی 7
• قطر دهانه گلدان برای کاشت تربچه: 20 سانتی متر

نیازهای طبیعی برای پرورش نهال تربچه

پرورش و کاشت تربچه

بهترین زمان برای کاشت تربچه

• بهترین زمان برای کاشت تربچه در محیطی با زمستان های بسیار سرد: در چنین آب و هوایی، به محض آماده شدن خاک در فصل بهار، می توانید بذرها را مستقیماً در محیط باز بکارید، در چنین محیطی، کاشت تربچه را می توان تا پیش از افزایش دما ادامه داد. با گرم شدن هوا، کشت را متوقف کرده و در اواخر تابستان برای برداشت پاییزی از سر بگیرید.
• بهترین زمان برای کاشت تربچه در محیطی با زمستان های معتدل: کاشت تربچه را در این آب و هوا با شروع فصل پاییز آغاز کرده و تا اوایل بهار ادامه دهید.

توجه: برای یافتن بهترین زمان کاشت، تقویم باغبانی موقعیت جغرافیایی خود را حتما بررسی کنید.

فاصله بذرها از یکدیگر

ردیف هایی که بذر تربچه در آنها کاشته می شود، می بایست 15 الی 20 سانتی متر با یکدیگر فاصله داشته باشند. باغبان باید بذرها را در حفره هایی که 1 الی 2 سانتی متر عمق دارند، بکارد.

روش کاشت بذر تربچه

بذر تربچه به طور مستقیم در هوای باز کاشته می شود.

عمق کاشت بذر

برای کاشت بذر تربچه کافی است سوراخ هایی به عمق 1 الی 2 سانتی متر در زمین ایجاد کنید.

زمان برداشت تربچه

زمان برداشت تربچه به طور میانگین بین 5 الی 7 هفته پس از کاشت بذر می باشد. این زمان برای نژادهایی مانند دایکون به 8 الی 10 هفته و برای گونه های ظریف تر و کوچکتر بین 3 الی 4 هفته در نظر گرفته می شود.

ارتفاع گیاه بالغ

گونه های معمولی تربچه از 10 تا 30 سانتی متر و گونه های بزرگتر مانند دایکون تا 45 سانتی متر رشد کرده و ارتفاع می گیرند.

طریقه تکثیر

گیاه تربچه از طریق بذر یا دانه کاشته و تکثیر می شود.

نکات مربوط به پرورش و کاشت تربچه

مراقبت و نگهداری از نهال تربچه

نکات مربوط به آبیاری گیاه تربچه: خاک تربچه نباید خیلی خیس بلکه می بایست به طور یکنواخت مرطوب باشد. آبیاری نامناسب باعث ترک خوردن محصول خواهد شد.

نحوه کوددهی: در زمان کاشت تربچه، از کودهای معمولی و متعادل استفاده کنید. استفاده از کودهای نیتروژن بالا، سبب رشد بیش از حد برگ ها و کاهش رشد ریشه خواهد شد.

نحوه هرس کردن: هرس کردن گیاه تربچه چندان ضروری نیست. با این وجود با حذف برخی از برگ های ضخیم، به رشد بهتر ریشه کمک کرده و از گسترده شدن گیاه پیشگیری خواهید کرد.

درجه سختی پرورش تربچه

آسان، کاشت تربچه یک انتخاب عالی برای باغبانان مبتدی و آموزش باغبانی به کودکان خواهد بود.

آموزش باغبانی به کودکان با کاشت تربچه

نکاتی برای رشد بهتر بوته تربچه

• از کاشت تربچه در گرمای تابستان بپرهیزید؛ زیرا ممکن است محصول آن سفت و بیش از اندازه تند شود.
• برای آنکه جلوی بیماری و حمله آفات به گیاه تربچه را بگیرید، هر سال بستر کشت را تغییر یا چرخش دهید.

مناسب ترین و نامناسب ترین گیاهان همراه

گیاهان همراه خوب برای گیاه تربچه عبارتند از: کاهو، اسفناج، نخود و خیار که با این گیاه بر سر مواد غذایی و مغذی رقابت زیادی ندارند.

نامناسب ترین گیاهان همراه برای تربچه زوفا و نژادهای دیگر تربچه هستند.

آفات و بیماری های رایج

آفات گیاه تربچه: سوسک کک و شته.

روش‌های پیشگیری و کنترل آفات: برای محافظت گیاه در برابر شته از صابون حشره کش و برای دفع حشرات از پوشش دهندگان ردیفی یا توری می توان استفاده کرد.

بیماری های گیاه تربچه: ریشه کلابی و سفیدک کرکی.

روش‌های پیشگیری و کنترل بیماری ها در گیاه تربچه: با زه‌کشی مناسب خاک و استفاده از گونه‌های مقاوم به بیماری، می توانید تا حد زیادی از بیماری های مربوط به نهال تربچه رهایی پیدا کنید.

برداشت محصول

زمان برداشت تربچه: بهترین زمان برای برداشت تربچه 3 تا 6 هفته پس از کاشت بذر آن می باشد. در واقع زمانی که ریشه‌های گیاه جوان و لطیف هستند، بهترین محصول را برداشت خواهید کرد. تربچه هایی که دیر چیده می شوند چوبی، سفت و تلخ بوده و طعم چندان مطلوبی ندارند.

نکات برداشت تربچه: پیش از آنکه همه تربچه ها را برداشت کنید، یکی را از زمین بیرون کشیده و طعم، رنگ، نرمی و اندازه آن را بررسی کنید. اگر نتیجه ایده آل بوده مابقی محصول را به آرامی از خاک بلند کنید تا به ریشه هایی که ظریف تر هستند آسیبی وارد نشود.

روش نگهداری از محصول: تربچه ها را پس از برداشت به طور کامل شسته و خشک کنید تا از هرگونه خاک و رطوبت اضافی عاری شوند. برای آنکه تربچه ها سالم بمانند، آنها را در یک پاکت پلاستیکی سوراخ دار یا سبد درب دار قرار داده و در یخچال بگذارید. در این صورت هوا به خوبی در ظرف یا پاکت گردش پیدا کرده، از تجمع رطوبت و ایجاد کپک جلوگیری شده و بافت محصول ترد و تازه باقی می ماند. با این روش می توانید تربچه ها را تا دو هفته سالم و تازه نگه دارید.

روش تکثیر

گیاه تربچه از طریق بذر تکثیر می شود. تربچه ها سرعت رشد بالایی دارند و بهتر است آنها را مستقیماً در بستر اصلی، بکارید.

کاربرد تربچه در آشپزی

رنگ، بافت و طعم تربچه طوری است که می توان آن را به هر غذایی اضافه کرد. در ادامه با روش های مصرف این سبزی بیشتر آشنا خواهید شد.

تربچه خام

تربچه اغلب به صورت خام و در سبزی یا همراه با سالاد مصرف می شود. تربچه خام یک چاشنی عالی برای ساندویچ و همبرگر است.

ترشی تربچه

رنگ قرمز تربچه و تندی طعم آن، ترشی آن را محبوب ساخته است. وجود این چاشنی در ساندویچ و در کنار دیگر غذاها، مزه ای خاص و بی نظیر به خوراک می بخشد.

ترشی تربچه

تربچه پخته شده

تربچه با پخته شدن شیرین و نرم می شود. این سبزی را می توان با سیر، کره و سبزی تفت داده و سرخ کرد. این یک غذای جانبی، چاشنی و طعم دهنده ای بی نظیر است.

برگ نهال تربچه

برگ گیاه تربچه یک سبزی خوش خوراک بوده و طعمی نزدیک به خردل دارد. این برگ ها را می توان به سالاد، سوپ یا خورشت اضافه کرد و از طعم و خواص بی نظیر آن بهره برد.

چیپس تربچه

یکی دیگر از راه های خلاقانه برای لذت بردن از طعم تربچه، تهیه چیپس آن است. ورقه های نازک تربچه را می توان پخت یا سرخ کرد. این یک میان وعده ترد و کم کالری بوده که می توان با نمک میل نمود.

چیپس تربچه

کاشت تربچه به دلیل رشد سریع و نگهداری ساده، لذت بخش بوده و بسیار زود بازده است. کاربرد وسیع و متنوع این سبزی در آشپزی، آن را به یک متریال ارزشمند و جذاب برای سرآشپزها تبدیل ساخته است. اگر به باغبانی علاقه مند بوده و مبتدی هستید، کاشت تربچه می تواند برای شما بسیار هیجان انگیز و در عین حال ساده باشد.

خواص دارویی تربچه

• برای کبد و معده بسیار مفید است و سم‌زدایی بسیار خوبی است و خون را تصفیه می‌کند.
• یکی از بهترین درمان‌های طبیعی برای از بین بردن زردی است.
• خطر ابتلا به CVD (بیماری‌های قلبی- عروقی) را کاهش می‌دهد.
• از بروز برخی از انواع سرطان مانند کلیه، معده، دهان، روده و سرطان کلون جلوگیری می‌کند.
• به عنوان یک درمان خانگی برای بیماری ویتیلیگو یا پیسی محسوب شود.
• فشار خون را کاهش می‌دهد. از دیابت جلوگیری می‌کند.
• از سرماخوردگی و تب جلوگیری می‌کند. سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌دهد.
• به محافظت از پوست در برابر آسیب و پیری ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک کند. بدن را آبرسانی می‌کند.
• اختلالات کلیه را درمان می‌کند. میزان ادرار را افزایش می‌دهد.
• مشکلات تنفسی را بهبود می‌دهد. از آلرژی جلوگیری می‌کند.
• درد و تورم ناشی از نیش حشرات را کاهش می‌دهد.
• از یبوست جلوگیری می‌کند و سبب رفع آن می‌شود.