معرفی گیاه دارویی خار مریم و خواص آن

گیاه خار مریم با نام خار شیری یا خار اسکاتلندی یک گیاه دارویی دوساله است که به طور خودرو در حاشیه جاده‌های بیرون شهر، زمین‌های بایر و محوطه خارجی زمین‌های زراعی می‌روید. بومی جنوب اروپا و احتمالا سواحل جنوبی انگلستان است که در قرن 16 میلادی گیاهی پرطرفدار در تهیه غذا بوده و تقریبا تمام اندام‌ها در تهیه غذا استفاده می‌شد. در مناطقی مانند ایران، آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند به عنوان علف هرز هم شناخته می‌شود، در حالیکه در برخی کشورها مانند اتریش، آلمان، مجارستان، لهستان، چین و آرژانتین برای مصارف دارویی در سطح وسیعی کشت می‌شود.

جهت خرید بذر به فروشگاه بذر گل و گیاه نازبو مراجعه کنید.

خار مریم یا ماریتغال با نام علمی SILYBUM MARIANUM گیاهی یکساله یا دو ساله است که هرچند این گیاه بومی جنوب اروپا تا آسیا و احتمالا سواحل جنوبی انگلستان است، اکنون در سرتاسر جهان گسترش یافته است. این گیاه در طول دوره رشد خود، ۳۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر قد کشیده و دارای شکل تقریباً مخروطی شکل بوده. بوته این گیاه به‌طور میانگین تا ۱۶۰ سانتی‌متر قطر رشد داشته‌ است. ساقه این گیاه معمولاً دارای حالت پنبه‌ای در دور خود بوده و بیشتر فضای این ساقه تو خالیست. برگ‌ها براق، دندانه دار و به رنگ سبز کم رنگ هستند. برگ‌ها کشیده و نوک تیز هستند. رگبرگ‌هایی سفید بر روی برگ این گیاه دیده می‌شود که به علت شیرابه سفید رنگی است که در آن وجود دارد. این رگبرگ‌ها و دانه‌های سفید رنگ حاشیه برگ یکی از راه‌های شناسایی آسان این گیاه است. این گیاه گل‌هایی قرمز تا بنفش و به اندازه 4 تا 12 سانتی متر دارد. دانه این گیاه رنگ سبز تیره یا در بعضی نژادها سیاه می‌باشد و کاسه این گل که دانه‌ها در آن قرار می‌گیرند، رنگ زرد مانندی دارد. در نیمکره شمالی این گیاه از ماه خرداد تا اواسط شهریور و در نیم‌کره جنوبی این گیاه از آذر تا اوایل بهمن می‌روید. میوه‌ها از نوع فندقه و به رنگ مشکی هستند که تارهای بلند و سفیدی بر روی آن دیده می‌شود. این تارها به پراکنده شدن و تکثیر گیاه کمک می‌کند.

نیازها و شرایط نگهداری خار مریم

دما: بذرها در دمای ۸ تا ۱۰ درجه سانتی گراد جوانه می زنند، ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی بذر، بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است.
نور: ماریتغال در طول رویش به هوای گرم و آفتاب فراوان نیاز دارد.
خاک: خار مریم را در هر نوع خاکی می‌توان کشت کرد. خاک‌های کاملاً شنی و عاری از ماده غذایی برای کشت این گیاه مناسب نیستند و باعث کاهش عملکرد می‌شوند. ماریتغال به بسیاری از علف کشها حساس است.
تکثیر خار مریم: ازدیاد این گیاه از طریق کاشت بذر در آخر بهار و اول تابستان امکان‌پذیر است.

بیشتر بخوانید: معرفی گل‌های سایه دوست

بیماری‌ها و آفات خار مریم

از آفات مهم این گیاه می‌توان به سر خرطومی گرده خوار اشاره کرد که برای از بین بردن آن می‌توان از آفت‌کش وفاتوکس به مقدار 3/5-3 کیلوگرم در هکتار استفاده کرد. سفیدک سطحی یکی از بیماری‌های رایج ماریتیغال است که میوه‌های گیاهان مبتلا به این قارچ، پوک می‌شوند. برای کنترل این بیماری می‌توان از قارچ‌کش سولفوره یا قارچ کش‌های مناسب مانند آفاگون یا تریفمین استفاده کرد.

همچنین بخوانید : چگونگی درمان گیاهان آپارتمانی

خواص دارویی خار مریم

• یکی از موثرترین گیاهان برای درمان آکنه یا همان جوش صورت گیاه خارمریم است.
• عصاره ماریتیغال می‌تواند رشد سلول‌های سرطانی را کاهش و تولید پروتئین‌های کبدی را افزایش دهد.
• از این گیاه برای درمان طبیعی بیماری‌هایی نظیر سیروز کبدی، التهاب کبد، هپاتیت و کبد چرب استفاده می‌شود.
•  استفاده از گیاه خار مریم باعث کاهش قند خون و کاهش کلسترول خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می‌شود.
• گیاه خارمریم باعث کاهش کلسترول بد یا LDL خون می‌شود و به این ترتیب ریسک بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش می‌دهد.
• گیاه خارمریم باعث پیشگیری از بروز بیماری آلزایمر می‌شود.