رزماری (اکلیل کوهی) گیاهی بی خزان است که بیشتر به خاطر شاخ و برگ معطرش پرورش داده می شود. رایحه ی متفاوت رزماری در مشام رهگذران چنان تأثیر می گذارد که از یاد نمی رود. معمولاً از این گیاه بعنوان پرچین همیشه سبز در باغات استفاده می‌شود. رزماری همان قدر که در باغ دلپذیر است در آشپز خانه مفید خواهد بود.
| نام فارسی: | رزماری |
| خاستگاه: | مدیترانه،اروپای غربی |
| نام انگلیسی: |
ROSEMARY
|
| نام علمی: | ROSMARINUS OFFICINALIS |
| خانواده: | LAMIACEAE – نعناعیان |
| نامهای دیگر: | رومارن , اکلیل الجبل، حصالبان، حصالبان اکسیر ، Common Rosemary, Moorwort , Herb of memory |
مشخصات:
رزماری با نام علمی “Rosmarinus” گیاهی است چندساله به فرم بوته ای و پایا با شاخه‌های بالارونده که در تمامی فصل های سال سرسبز می باشد. ارتفاع رزماری معمولا به ۲ متر می‌رسد برگهای آن باریک با انتهایی بدون نوک و سوزنی شکل به صورت متقابل بر روی ساقه قرار می گیرند و گل های این گیاه به رنگ آبی مایل به بنفش می باشند و به ندرت صورتی یا سفیدرنگ است. از خصوصیات این گیاه بوی فراوان برگ ها می باشد که آن را به عنوان یک گیاه معطر مشهور نموده است.
گیاه رزماری مقاومت بالایی به خشکی و شوری دارد (بیشتر از اسطوخودوس) و شدت بالای تابش خورشید را بخوبی تحمل می‌کند. از این گیاه در فضای سبز استفاده می‌شود. پرورش گیاه رزماری در بیشتر نواحی ایران معمول می‌باشد . پرورش دهندگان عمدۀ گیاه رزماری را در دنیا کشورهای شمال آفریقا خصوصاً مراکش و تونس و کشورهای جنوب اروپا خصوصاً اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، یوگسلاوی و آمریکا تشکیل می‌دهند.
نیازها و شرایط نگهداری رزماری:
آبیاری: بوته ی تازه رُسته به آبیاری منظم نیاز دارد،اما گیاه جا افتاده به دوره های بی آبی خیلی طولانی تحمل نشان می دهد.
نور: در آفتاب کامل در تمام روز به خوبی رشد می کند.
دما: رزماری گیاهی است مقاوم به سرما و شرایط خشکی و این خصوصیت ها سبب شده است که در اکثر مناطق قابل کشت باشد.
خاک: خاک با زهکشی خوب می طلبد،اما در خاک کاملاً فقیر نیز نشو و نمای خوبی خواهد داشت.در خاکهای معروف به خیلی اسیدی کمی آهک یا دولومیت بیفزایید.
اقلیم: برای مناطق حاره مناسب نیست،اما آب و هوای مختلف را تحمل می کند.در منطقه ای با رطوبت کم و تابستان داغ و زمستان خنک یا سرد بهترین عملکرد را دارد.
کوددهی: در پاییز هر سال با استفاده از کودهای حیوانی به میزان ۱۰ الی ۱۵ تن در هکتار انجام می‌شود که بین ردیف‌های کشت کودها به خاک داده می‌شود و در فصل رشد تنها از کودهای ازتی و یا کود کامل (تمام عناصر) جهت تکمیل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در ۲ الی ۳ نوبت استفاده می‌شود.
تکثیر گیاه رزماری:
از طریق قلمه های نیمه خشبی برگرفته در ماههای اواخر تابستان یا اوایل پاییز به راحتی تکثیر می شود.
بیماری و آفات رزماری:
از لحاظ آفت حشره ای یا بیماری مشکل خاصی ندارد،اما اگر در خاک سنگین یا با زهکشی ضعیف پرورش یافته باشد،بیماری گندیدگی ریشه می تواند آن را از پای در آورد.
خواص دارویی رزماری:
• رزماری به بهبود حافظه و افزایش هوش و تمرکز کمک می‌کند.
• سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. ترکیبات فعال در رزماری آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدسرطانی هستند.
• رزماری به طور سنتی در فرهنگ‌های مختلفی برای درمان دردهای شکمی، یبوست، نفخ و اسهال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• رزماری به عنوان یک عامل آنتی باکتریایی می‌تواند نقش بسیار شگفت انگیزی در خوشبو کردن دهان داشته باشد.
• رزماری به عنوان یک ماده‌ی ضد درد به صورت موضعی برای درمان درد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• خاصیت ضد پیری رزماری به خوبی شناخته شده است. رزماری همچنین در درمان لکه و جوش نیز به خوبی عمل می‌کند.
• رزماری دارای طبیعت ادرار آور است و این بدان معناست که می‌تواند سموم بدن را از طریق ادرار از بدن دفع کند.
• شاید یکی از مهم‌ترین کاربردهای رزماری استفاده از آن به عنوان یک ماده‌ی ضد التهابی است.
• عطر و بوی رزماری می‌تواند به تنهایی خلق و خوی شما را بهبود ببخشد، ذهن شما را پاک سازد و استرس را کاهش دهد.
