معرفی گل ارکیده به همراه فیلم آموزشی

گل ارکیده

نام  فارسی:	گل ارکیده
خاستگاه:	جنوب شرق آسیا
نام های انگلیسی:	Orchid
نام علمی:	Orchid sp
خانواده:	Orchidaceae
تعداد گونه:	17500

توضیحات:

گل ارکیده  امروزه در تمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و جنوب شرق آسیا از پر فروشترین و جذابترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده‌است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط خو میگیرند. و از طرف دیگر وقتی گلدهی بکنند گلهایشان تا ماهها زیبا و درخشنده باقی میماند.

نیازها:

نور: ارکیدها گیاهانی سایه دوست حساب می شوند. نیاز نوری ارکیده ها بسته به جنس آن ها متفاوت است. در زمستان که گرمای خورشید زیاد نیست، از نور مستقیم خورشید می توان استفاده کرد. در ایران به دلیل آسمان روشن و شدت نور زیاد ارکیده هایی را در گلخانه هایی پرورش می دهند که شیشه های آن با رنگ سفید پوشانده شده و داخل گلخانه ها کم و بیش سایه باشد.  اغلب نور کم می خواهند ولی انواع خوشه ای مانند "Dendrobium" که در فضای آزاد کشت می شوند نور کامل می خواهند. دما: ارکیده ها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب می شوند و به همین دلیل می توان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد.دمای مطلوب این گیاه بین 12 تا 28 درجه سانتیگراد است بنابراین نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد. در گلخانه‌های حرفه‌ای برای رشد ایده‌آل، دمای شبانه را حدود 15.5 درجه سانتیگراد و دمای روزانه را بین 23 تا 26 درجه سانتیگراد نگهداری می کنند. دمای خنک پاییزه موجب تحریک گل آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گل دهنده میشود. ولی ادامه دمای سرد موجب سقط غنچه‌ها میشود. دماهای بالای 30 درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند می کند. آبیاری: ارکیده دوست ندارد تا مرز خشکیدگی و پژمردگی (Wilting) بی‌آب بمانند. گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد تا مجددا آبیاری انجام شود. فاصله آبیاری بسته به مواد تشکیل دهنده خاک گلدان دارد (که اغلب از مواد سبک و جاذب آب استفاده میشود.) بنابراین حدود یکبار در هفته تا یکبار در ده روز فاصله پیشنهادی ما خواهد بود. در زمستانها که لوازم گرمایشی روشن می شوند رطوبت هوا کم می شود و نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. همچنین توجه کنید که غنچه‌ها و شکوفه‌ها را نباید آب بزنید که عمر گلها را کم میکند) همچنین نیاز رطوبتی این گیاهان باید به نحو دیگری تامین شود. معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیت های درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده می شود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد. برای تهیه خاک مخصوص ارکیده می توانید از این لینک به فروشگاه نازبو مراجعه کنید. کود دهی: کود هایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودی با ترکیب 14-14-14 درصد متشکل از NPK (همراه با سایر عناصر کم‌ مصرف مورد نیاز) به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار برای رشد گیاه مفید خواهد بود. در گلخانه‌ های حرفه‌ ای در زمان گل دهی از میزان فسفر را افزایش میدهند مثلا از کود 20-30-10 استفاده میکنند. همچنین در طول ماههای زمستان کود یاری را کم میکنند. از طرف دیگر پیشنهاد میشود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کود یاری انجام نشود. گل دهی: مدت زمان نگهداری ساقه گل دهنده در ارکیده فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود 3 تا 6 ماه یک ساقه گل دهنده به شکوفایی ادامه میدهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌ آورد. بعد از تمام شدن غنچه‌ ها ساقه گل دهنده را بررسی کنید. روی ساقه زبانک های سبز یا قهوه‌ ای وجود دارد که از ساقه‌ های گل دهنده جانبی حفاظت میکند. در صورت وجود چنین زبانک هایی ساقه گل دهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌ های جانبی نیز رشد کنند. و شکوفا بشوند. اگر ساقه جانبی وجود نداشت قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گل دهی مجدد خواهد شد. تعویض گلدان: معمولا بعد از پایان گل دهی باید خاک گلدان را عوض کرد. با استفاده از ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. میکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه‌. در نظر داشته باشید که در کشت هیدروپونیک از اسفنج‌ به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بستر های جدید دیگر نیز استفاده می شود. همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌ های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج میشوند. اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف (که داخل گلدان دیده میشود) استفاده میکنند. و به نظر میرسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکیده فالانوپسیس مفید است. [aparat id="AFGEv"]

تکثیر ارکیده ها:

ارکیده به دو روش رویشی و بذر قابل افزایش است. در افزایش بذری سبز کردن بذر مشکل است. بنابراین، بیشـتر سعی بر افزایش رویشی می باشد که به روش های مختلف مانند قلمه، تقسیم بوته و کشت بافت انجام می شود.

قلمه: بیشتر ارکیده های تک پا مانند Vanda و Arachnis با قلمه انتهایی ازدیاد می شوند. قلمه های استفاده شده باید دارای ریشه هوایی باشند. دو جنس Phalaenopsis و Phaius را می توان با قلمه های ساقه دارای گل افزود. در ساقه گل جنس Phaius معمولا حداقل ۷ گره بین پایین ترین گل تا پایه ساقه وجود دارد.

هر یک از این گره ها با براکته های برگ مانند که جوانه گلی را محافظت می کند در برگرفته شده است، با قطع قسمت گل داده بقیه را در خزه اسفاگنوم مرطوب می خوابانند تا از هر گره یک گیاه به وجود آید که آن ها را جدا می کنند و جداگانه کشت می کنند.

البته در Phalaenopsis در بیشتر مواقع بالاترین گره که درست زیر اولین گل قرار دارد دارای یک جوانه گل است و گره پایینی اغلب جوانه با دوامی ندارد. بنابراین بهتر است از گره های میانی استفاده شود.

تقسیم بوته: Paphiopedilum، Cattleya و Cymbidium و دیگر ارکیده های هم رشد را با تقسیم بوته افزایش می دهند. این عمل روی گیاهانی انجام می شود که ۶ سوخ نما یا بیشتر داشته باشند. محل برش ریزوم از بین سومین و چهارمین سوخ نما بوده و هر دو قسمت را به صورت گیاهانی مجزا در گلدان می کارند.

از آنجایی که اکثر Cattleya ها تنها سالی یک برگ به وجود می آورند. تقسیم ریزوم بیشتر گیاهان هر سه سال یک بار انجام می شود. جنس هایی چون Paphiopedilum و Cymbidium را می توان به دفعات بیشتر، زمانی که تنها دارای یک دسته برگ یا یک سوخ نما باشد، تقسیم بوته کرد.

 تنه جوش (Offshoot): تنه جوش ها گیاهک هایی هستند که از قسمت های بالایی یا میانی ساقه ها یا سوخ نماهای برخی گونه های دندروبیوم و اپیدندروم حاصل می شود و در هاوایی به نام Kaiki معروف است.

این تنه جوش ها در حالی که به گیاه متصل هستند ریشه می دهند که با تشکیل ۴ یا تعداد بیشتری ریشه می توان آن ها را جدا کرده و در گلدان دیگری کشت کرد. بسیاری از پاجوش ها مانند انواع Epidendrum در زمان جداسازی دارای گل هستند که اگر با دقت عمل شود آسیبی به گل ها نمی رسد.

برداشت گل:

از نکات مهم در برداشت گل این است که باید به گونه ای انجام شود که بیماری بین گونه ها منتقل نشود یعنی یا از تیغه های یک بار مصرف استفاده شود و یا اینکه پس از قطع گل های هر بوته چاقو گندزدایی گردد.

چیدن گل ها بیش از رسیدنشان، باعث پژمرده شدن آن ها می شود. در گل های خوشه ای اگر ۳ یا تعداد بیشتری گل در هر خوشه باز شده باشند گل های پایینی آن ها نیز رسیده است و زمان چیدن آن فرا رسیده است.

گل های Cattleya به نسبت مراقبت بیشتری نیاز دارند، چون تعداد زیادی گل وجود دارد که شناسایی تک تک آن ها که کدامیک به حد بلوغ رسیده اند مشکل است و به طور معمول یک گل و یا بیشتر در روی شاخه باز می شود. بهترین راه، علامت گذاری کردن گل های باز شده است تا در زمان مناسب این گل ها چیده شوند و با گل های تازه باز شده اشتباه نشوند.

به طور کلی انواع کاتلیا، سیمبیدیوم، فالائنوپسیس و پافیوپدیوم ۳ تا ۴ روز پس از باز شدن گل و دندروبیوم یک تا دو روز پیش از باز شدن گلچه ها باید برداشت شوند.