بذر زیتون تلخ

معرفی بذر زیتون تلخ | Chinaberry :

زیتون تلخ با نام علمی Melia Azedarach درختی زیبا است که با برگ‌هاي مرکب به رنگ سبز تيره و گل‌هاي آن بنفش معطر و ميوه آن کوچک، تخم‌مرغي و سفيد مايل به زرد شبيه به ميوه کُنار است. هسته سختي در داخل ميوه است که سوراخ دارد و از آن براي درست کردن نوعي تسبيح استفاده مي‌شود.

به همين دليل به آن درخت تسبيح نيز مي‌گويند. بومي هيماليا است و در شمال ايران مي‌رويد و در منازل نيز به عنوان درخت زينتي کاشته مي‌شود. 

درخت زیتون تلخ بومی استرالیا و نواحی جنوب شرق آسیا می‌باشد. درختی برگ‌ریز با تاج گرد که سایه فوق‌العاده دل‌نشین برای روزهای گرم که عمده مصرف آن نیز به همین خاطر است.

این درخت یکی از گزینه‌های مناسب برای پرورش بن سای می‌باشد. رشد این درخت بالا بوده و در عرض 3 سال می‌توانید یک بونسای فوق‌العاده از آن پرورش دهید.

شرایط نگهداری زیتون تلخ:

آبیاری: زیتون تلخ شرایط رطوبتی مختلفی در خاک و بخصوص خشکی خاک را به‌خوبی تحمل می‌کند اما برای اینکه سیستم ریشه‌ها به‌خوبی رشد کنند و توسعه بیابند بهتر است که در دو سال اول رویش و بخصوص سال اول زمانی که سطح خاک نسبتاً خشک شد نسبت به آبیاری درخت جوان اقدام کرد اما زمانی که درخت در جای خود مستقر شد (به‌عنوان مثال از سال سوم به بعد) می‌توان فواصل آبیاری را زیادتر کرد و حتی هر 3-2 هفته یک‌بار نسبت به آبیاری آنان در طی فصل رشد اقدام کرد. اگر شرایط آب‌های زیرزمینی در منطقه موردنظر مناسب و خوب باشد نیازی به آبیاری درختان بالغ و چندساله نیست در غیر این صورت می‌توان برای این درختان هر ماه یک مرتبه برنامه آبیاری در نظر گرفت. در ضمن این گیاه نسبت به گل‌آلود بودن خاک و ماندگاری آب در خاک (به دلیل سنگین بودن بافت خاک) حساس است و از بین می‌رود.

نور: بهتر است این گیاه در مکانی کاشته شود که روزانه حداقل 6 ساعت نور مستقیم آفتاب را داشته باشد. کمبود نور و سایه بودن بیش از اندازه مکان کاشت از جمله دلایل عدم گلدهی این گیاه و یا ریزش غنچه‌های گل است. زیتون تلخ نسبت به مدت زمان طولانی نور مستقیم آفتاب مشکلی ندارد و به‌خوبی چنین شرایطی را تحمل می‌کند.

دما: زیتون تلخ از گیاهانی است که تا دمای حدود 40 درجه سانتی‌گراد بدون مشکل خاصی رشد می‌کند. در دمای گرم‌تر نیز از بین نمی‌رود اما از رشد و شادابی آن کاسته می‌شود. در چنین دماهای گرمی می‌بایست از عدم خشکی خاک و برطرف شدن نیاز رطوبتی این گیاه اطمینان حاصل کرد تا گیاه از بین نرود. از نظر تحمل سرما نیز انواع مختلف متفاوت از یکدیگر عمل می‌کنند بیشترین سرمایی که تحمل این گیاه گزارش شده است 23- درجه سانتی‌گراد است اما به طور کلی بهتر است در مناطقی که دمای هوا به کمتر از 12- درجه سانتی‌گراد نزول می‌کند این درخت کاشته نشود تا از خطر مرگ و خشکی به دلیل سرمای زمستانه در امان باشد. اما اگر بخواهیم نسبت به عدم آسیب سرمایی زمستانی کاملاً مطمئن باشیم بهتر است در مناطقی که دما سردتر از 5- درجه سانتی‌گراد می‌شود این گیاه را نکاریم.

خاک: طیف مختلف خاک را تحمل می‌کند اما به طور کلی خاکی با زهکش خوب نیاز دارد. یعنی خاک نباید سنگین باشد و آب را مدت زمان طولانی در خود نگه دارد به نحوی که خاک گل‌آلود باشد. چنین شرایطی امکان پوسیدگی و خفگی ریشه‌ها وجود دارد که در نتیجه آن برگ‌ها به‌تدریج زرد شده و می‌ریزند و احتمال از بین رفتن تمامی گیاه نیز وجود دارد. همچنین این گیاه نیاز خاصی به کود ندارد اما درصورتی‌که تمایل داشته باشید بهتر و سریع‌تر رشد کند می‌توانید یک بار در سال در اوایل بهار از کودهای ازته استفاده کنید. در صورت تمایل به استفاده از کودهای کامل نیز می‌توان کودی را انتخاب کرد که میزان ازت بیش از میزان پتاسیم و فسفر باشد.

نحوه کاشت بذر زیتون تلخ :

کاشت بذر یکی از روش‌های تکثیر این گیاه است. اگرچه به طور کلی گفته می‌شود که بذرهای این گیاه نیازی به تیمار خاصی ندارند اما به نظر می‌رسد که بذرها قبل از این که توانایی جوانه‌زنی بیابند به یک دوره استراحت نیاز دارند و از زمان کاشت تا زمان جوانه‌زنی ممکن است 3-1 ماه طول بکشد.

بذرها را می‌توان در مخلوطی از خاک برگ +شن و در عمق حدود 2 برابر قطر بذرها کاشت کرد. گلدان محتوی بذرها را در مکانی روشن با دمای حدود 22-20 درجه قرار دهید و مراقب عدم خشک شدن سطح خاک باشید.

گاهی در اطراف گیاهان مادری پاجوش‌هایی رشد می‌کنند که می‌توان در اوایل فصل بهار نسبت به جداسازی آنان از گیاهان مادری اقدام کرد. همچنین می‌توان از قلمه‌های نیمه چوبی آن در اواخر تابستان و یا اوایل بهار استفاده کرد.

قلمه‌ها به طول حدود 15 سانتیمتر تهیه می‌شود و برگ‌های دوسوم پایین قلمه جدا می‌شود و در مخلوطی سبک همانند خاک برگ +شن کاشته می‌شوند و در مکانی پرنور اما به دور از نور آفتاب و دمای حدود 18 درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرند. حدود 6-4 هفته بعد از کاشت احتمال ریشه‌زایی وجود دارد.