بذر نخل گربه - شامادورا نخل گربه | Chamaedorea cataractarum
بذر نخل گربه یا نخل شامادورا گربه که به نام علمی "Chamaedorea cataractarum" شناخته میشود، یک گیاه لوکس آپارتمانی می باشد که در فضای داخل خانه و فضای بیرون قابل نگهداری میباشد.
درواقع نخل شامادورا گربه به عنوان یک گیاه گرمسیری، در داخل خانه به خوبی رشد میکند، زیرا دما و رطوبت معمول داخل خانه را میپسندد.

بذر نخل گربه ای به دلیل برگهای قوسی شکل و حالت رشد شبیه فواره، به نخل آبشاری نیز معروف است و طرفداران زیادی دارد. این نخل به نور فراوان اما غیرمستقیم و خاکی که همیشه کمی مرطوب باشد، نیاز دارد و به همین دلیل گزینه بسیار مناسبی برای کاشت در محیطهای داخلی یا باغهای سایهدار بیرونی محسوب میشود.
نخل گربهای به عنوان گیاه آپارتمانی بسیار محبوب است همچنین برای فضاهای بیرونی سایهدار مانند بالکنها، باغها و زیر درختان بلند گزینه مناسبی است.
سبزی انبوه و سرسبز آن به زیبایی فضا افزوده و حس طبیعی و گرمسیری به محیط میبخشد.
برگهای متراکم این گیاه حال و هوای گرمسیری را به فضا میآورند و به دلیل غیرسمی بودن و سازگاری با حیوانات خانگی، برای خانوادههایی که گربه و سگ دارند نیز مناسب است. علاوه بر این، نخل گربهای میتواند به بهبود کیفیت هوای داخل خانه کمک کند.
روش تکثیر نخل گربه
تکثیر نخل گربه ای به دو روش یعنی از طریق بذر و یا جدا کردن پاجوش انجام میگیرد که هر کدام بصورت جداگانه توضیح داده می شود:
تکثیر نخل گربه ای از طریق بذر
یک بذر نخل گربهای سالم و بدون آسیب را انتخاب کنید. بذرهای قهوهای یا سیاه نشاندهنده رسیدگی و آماده بودن برای برداشت هستند
بذرها را به مدت 24 تا 48 ساعت در آب ولرم خیس کنید تا پوشش خارجی نرم شده و جوانهزنی تسهیل شود.
سپس بستر کشت مناسب را فرام کنید مخلوط خاکی با زهکشی مناسب، ایدهآل است که معمولاً ترکیبی از پیتماس، شن و پرلیت است تا تهویه و حفظ رطوبت به درستی انجام شود.
در مرحله بعد در یک ظرف کوچک مثل لیوان بستنی خوری کوچک یا سینی نشا بذر نخل گربه را دوبرابر قطر آن در خاک بکارید و با لایه نازکی خاک روی آنها را بپوشانید. بذرها را خیلی عمیق دفن نکنید زیرا این موضوع ممکن است جوانهزنی را مختل کند.
ظرفی با سوراخهای زهکشی کافی انتخاب کنید تا آب اضافه خارج شود. ظرف را تا 2 الی 3 سانتیمتر مانده به لبه با مخلوط خاک پر کنید.
خاک را به طور یکنواخت مرطوب نگه دارید ولی از آبگرفتگی جلوگیری کنید. در طول دوره جوانهزنی بذر نخل گربه خاک نباید خشک شود.
ظرف را در محیطی گرم با دمای بین 24 تا 29 درجه سانتیگراد که بهترین دما برای جوانه زنی بذر نخل گربه است قرار دهید.
نور روشن ولی غیرمستقیم فراهم کنید. نور مستقیم خورشید ممکن است برای جوانه های تازه شدید باشد و باعث سوختگی شود.
صبور باشید؛ جوانهزنی ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر برخی بذرها دیرتر جوانه زدند، ناامید نشوید.
پس از ظهور نهالها، نور و رطوبت کافی را ادامه دهید و برنامه آبیاری منظمی را شروع کنید. اجازه دهید سطح خاک بین آبیاریها کمی خشک شود تا ریشهها قویتر شوند.
وقتی نهالها به اندازه کافی بزرگ شدند و چند برگ واقعی داشتند، آنها را به گلدانهای جداگانه منتقل کنید. مراقب باشید ریشههای حساس آسیب نبینند.
رطوبت کافی و همچنین، نور غیرمستقیم و فراوانی برای گیاه فراهم کنید و زمانی که 2 سانتیمتر بالای خاک خشک شد، آبیاری کنید.
تکثیر نخل گربه ای از طریق پاجوش
پاجوشها این گیاه معمولاً ریشه دارند و فرآیند تکثیر را آسان میکنند.
زمان مناسب: بهار، هنگام شروع رشد فعال گیاه.
مراحل:
گیاه را به آرامی از گلدان خارج کرده و خاک اطراف ریشهها را کنار بزنید.
پاجوش سالم با ریشههای قوی انتخاب کنید.
با قیچی تمیز پاجوش را از گیاه اصلی جدا کنید.
پاجوش را در گلدانی با خاک مخصوص نخل بکارید، خاک را به آرامی فشار دهید و آب دهید.
گیاه جدید را در نور غیرمستقیم و محیط مرطوب نگه دارید و روی آن را با پلاستیک شفاف به طور آزاد بپوشانید تا رطوبت حفظ شود.
پس از چند هفته، وقتی رشد جدید مشاهده شد، پلاستیک را بردارید و مانند گیاه بالغ مراقبت کنید.
مشکلات و آفات معمول نخل گربهای
زیستگاه طبیعی نخل گربه
بذر نخل گربه بومی مناطق کنار رودخانه و جنگلهای بارانی گرمسیری جنوب مکزیک و آمریکای مرکزی است. نخل گربهای در محیطهایی با سایه و رطوبت بالا به خوبی رشد میکند. این گیاه از خانواده نخلها (Arecaceae) است، که شامل گونههای مشهوری مانند نخل کریسمس، نخل مجلسی و نخل اریکا نیز میشود.
ویژگیهای شامادورا نخل گربه گیاه و شکل رشد:
نخل گربه ای دارای ظاهری ظریف، باریک و کوچک است که برگ های سبز تیره و ساقه هایی روشن دارد و پر برگ بودن آن زیبایی اش را دوچندان کرده است.
انطر ظاهری نخل گربه یا شامادورا گربه با شامادورا الگانس تفاوت چندانی ندارد و تنها تفاوت در نوع رشد است که صورت بوتههای بدون ساقه میروید.
نخل گربهای یک نخل همیشهسبز است که به صورت خوشهای رشد میکند و چندین ساقه باریک و بلند تولید میکند که به شکل یک توده متراکم و شبیه فواره کنار هم قرار میگیرند. این حالت رشد فشرده، آن را برای نگهداری در گلدانهای داخل خانه یا زیر سایه درختان بلند در باغها بسیار مناسب میکند.
ابعاد و خصوصیات ظاهری نخل گربه
در محیط داخلی، ارتفاع نخل گربهای معمولاً بین 120 تا 180 سانتیمتر و عرض آن حدود 60 سانتیمتر است. در شرایط بیرونی و مناطق گرمسیری، این گیاه میتواند تا 240 سانتیمتر رشد کند و پهنای بیشتری پیدا کند.
برگهای این نخل به رنگ سبز تیره و قوسدار بوده و طول آنها میتواند به حدود 90 سانتیمتر برسد. هر برگ شامل چندین برگچه باریک و نیزهای است که ظاهر گیاه را بسیار پرپشت و زیبا میکند. برگهای این نخل نرم و لطیف هستند، برخلاف برخی نخلهای دارای برگهای سخت یا خاردار.
ساقههای بذر نخل گربهای به صورت خوشهای و باریک بوده و از پایه گیاه به سمت بالا رشد میکنند که شکل کلی گیاه را به حالت آبشار در میآورد. این ساقهها فاقد حلقههای بامبویی هستند که در برخی گونههای دیگر دیده میشود.
مقاومت و تحمل شامادورا گربه ای
این نخل نسبتا گیاهی مقاوم بوده و میتواند سرمای کوتاهمدت تا حدود -1 درجه سانتیگراد را تحمل کند، اما بهترین رشد را در اقلیمهای گرم و مرطوب دارد.
چرا باید بذر نخل گربه را انتخاب کنیم؟
با داشتن برگهای زیبا و حالت رشد جمعوجور، توانایی سازگاری با محیطهای داخلی و خارجی، ویژگیهای تصفیهکننده هوا و ایمنی برای حیوانات خانگی، نخل گربهای گزینهای عالی برای ایجاد فضایی گرمسیری و زیبا است. این گیاه هم به عنوان یک عنصر زینتی در گوشههای اتاق و هم به عنوان یک پسزمینه آرامشبخش در باغهای سایهدار، زیبایی و طراوت را به صورت سالانه و با نگهداری کم به شما هدیه میدهد.
مراقبت و نگهداری از شامادورا نخل گربه
در فضای داخلی:
نور: نخل گربهای نور فراوان و غیرمستقیم را ترجیح میدهد، اما میتواند نور کم را نیز تحمل کند. نور مستقیم و شدید آفتاب میتواند برگها را آسیب بزند.
خاک: استفاده از خاکی با زهکشی خوب که مخصوص نخلها طراحی شده، بهترین گزینه است. افزودن مواد آلی مانند پیت ماس و کوکوپیت به حفظ رطوبت کمک میکند.
آبیاری: خاک باید همیشه کمی مرطوب باشد، اما از خیسی بیش از حد اجتناب کنید که باعث پوسیدگی ریشه میشود. زمانی که 2 سانتیمتر بالای خاک خشک شد، آبیاری کنید.
رطوبت: این نخل رطوبت را دوست دارد. برگها را به طور منظم غبارپاشی کنید، از دستگاه رطوبتساز استفاده کنید یا گلدان را روی یک سینی پر از سنگریزه و آب قرار دهید.
دمای مناسب: دمای 18 تا 27 درجه سانتیگراد برای رشد بهینه است. از جریان هوای سرد یا گرم مستقیم جلوگیری کنید.
تغذیه و کوددهی: در فصل رشد، ماهی یک بار با کود محلول در آب تغذیه کنید و در پاییز و زمستان مقدار کود را کاهش دهید.
هرس: برگهای زرد یا آسیبدیده را از پایه جدا کنید تا ظاهر گیاه مرتب بماند.
در فضای بیرونی:
اقلیم مناسب: بهترین رشد بذر نخل گربه در مناطقی با زمستانهای معتدل است. در مناطق سردتر بهتر است در گلدان کاشته شده و قبل از سرما به داخل منتقل شود.
مکان کاشت: در سایه جزئی تا کامل، زیر درختان بلند کاشته شود.
خاک: خاک مرطوب، حاصلخیز و با زهکشی خوب ایدهآل است. هنگام کاشت، خاک را با مواد آلی تقویت کنید.
آبیاری: به طور منظم آبیاری شود، مخصوصاً در دورههای گرم و خشک، ولی از آبگرفتگی جلوگیری شود.
مالچپاشی: برای حفظ رطوبت و تنظیم دمای خاک، مالچ آلی اطراف پایه گیاه ریخته شود.
مراقبت زمستانی: در مناطق مرزی، با پوشاندن گیاه از سرما محافظت کنید و در مناطق سردتر، گیاه را به داخل خانه منتقل کنید.
تعویض گلدان نخل گربه و کاشت مجدد
انتخاب گلدان: گلدانی با سوراخ زهکشی مناسب انتخاب کنید تا آب اضافی خارج شود. خاکی که مخصوص نخلها یا ترکیبی از خاک معمولی با شن و پرلیت باشد، مناسب است. PH خاک بین 6.1 تا 7.5 ایدهآل است.
تعویض گلدان: هر دو تا سه سال تعویض گلدان انجام دهید. در بهار گلدان را یک سایز بزرگتر انتخاب کرده و گیاه را به آرامی خارج کنید، خاک جدید اضافه کنید و مراقب باشید گیاه را عمیقتر نکارید.
انتقال نخل گربهای به فضای باز در تابستان
این گیاه میتواند در تابستان از نور و رطوبت بیشتر فضای باز بهرهمند شود. نخل را در مکانی سایهدار یا نیمهسایه قرار دهید و از آفتاب مستقیم شدید بعدازظهر محافظت کنید. به تدریج گیاه را به شرایط بیرون عادت دهید تا دچار شوک نشود.
دمای مناسب برای انتقال: وقتی دمای شبانه بالای 15 درجه سانتیگراد باشد، میتوانید گیاه را به فضای باز منتقل کنید.
آبیاری: هوای بیرون و گرما باعث خشک شدن سریعتر خاک میشود، پس خاک را مرتب چک کرده و در صورت نیاز آبیاری کنید.
زمان بازگرداندن نخل به داخل خانه
وقتی دمای شبانه به زیر 15 درجه سانتیگراد رسید، نخل را به داخل خانه بیاورید. برای جلوگیری از شوک، چند روز قبل آن را در مکان سایهدار و محافظتشده قرار دهید. پیش از ورود به داخل، گیاه را از نظر آفتهایی مانند کنه تارعنکبوتی، شپشک آردآلود و شته بررسی و در صورت نیاز درمان کنید.
آفات نخل گربه
کنه تارعنکبوتی که در هوای خشک شایع است؛ افزایش رطوبت و شستن برگها توصیه میشود.
شپشک آردآلود که به صورت تودههای پنبهای روی ساقه و برگها ظاهر میشود؛ با دست برداشته یا با صابون حشرهکش درمان شود.
شپشک پوستهای که به صورت برجستگیهای کوچک دیده میشود؛ حذف دستی و استفاده از روغن نیم کمککننده است.
بیماریهای شامدورا نخل گربه
پوسیدگی ریشه که معمولاً به علت آبیاری زیاد ایجاد میشود؛ استفاده از گلدان با زهکشی خوب ضروری است.
مشکلات رایج:
زرد شدن برگها معمولاً به دلیل آبیاری بیش از حد، زهکشی ناکافی یا کمبود مواد مغذی است.
قهوهای شدن نوک برگها ناشی از رطوبت کم، آبیاری نامنظم یا کوددهی زیاد است.
رشد کند ممکن است به دلیل نور ناکافی یا کمبود مواد مغذی باشد.
پاسخ به سوالات متداول مربوط به نخل گربه
نخل گربهای نور آفتاب را دوست دارد یا سایه؟
نور زیاد و غیرمستقیم را ترجیح میدهد ولی سایه جزئی را نیز تحمل میکند. نور مستقیم و شدید ممکن است به برگها آسیب بزند.
آیا نخل گربهای گیاه مناسبی برای داخل خانه است؟
بله، به دلیل اندازه کوچک، شکل زیبا و توانایی تصفیه هوا، انتخاب بسیار خوبی برای محیطهای داخلی است.
آیا نخل شامادورا گربه برای حیوانات خانگی ایمن است؟
بله، این گیاه غیرسمی است و مشکلی برای سگ و گربه ایجاد نمیکند.
چرا به آن نخل گربهای میگویند؟
پالم کت (Palm Cat) برگرفته از نام علمی آن است که به زیستگاه طبیعیاش در نزدیکی آبشارها اشاره دارد و ارتباط مستقیمی با گربهها ندارد، اما به دلیل ایمنی برای حیوانات خانگی این نام رایج شده است.
اندازه نهایی نخل گربه چقدر است؟
در داخل خانه حدود 120 تا 180 سانتیمتر و در فضای باز و مناطق گرمسیری تا 240 سانتیمتر ارتفاع مییابد.
سخن پایانی
نخل گربه با زیبایی، سازگاری و نگهداری آسان، انتخابی ایدهآل برای افزودن طراوت و حس طبیعی به فضای زندگی شماست، ضمن اینکه به بهبود کیفیت هوای محیط نیز کمک میکند.