معرفی گیاه کاکوتی و خواص دارویی آن

کاکوتی یکی از گیاهان دارویی از تیره نعنائیان است که بوی گرم و تندی همانند نعناع دارد. این گیاه به عنوان ادویه در غذاها کاربرد وسیعی دارد. از برگ‌های خشک شده و خرد شده کاکوتی به عنوان طعم دهنده در دوغ استفاده می‌شود.

نام  فارسی:	کاکوتی
خاستگاه	آسیا (ایران)
نام انگلیسی:	ZIZIPHORA
نام علمی:	ZIZIPHORA TENUIOR ZIZIPHORA PERSICA
خانواده:	LAMIACEAE - نعناعیان
نامهای دیگر:	کهلیک اُتی ، آنخ

مشخصات:

کاکوتی گونه ای از گیاهان یکساله یا چندساله بوته ای است که به خانواده نعناعیان تعلق دارد. برگ های کاکوتی معطر می باشد. بوته‌های آن پرپشت و ارتفاع آن بین 10 تا 20 سانتی متر می‌باشد و دارای گل‌های صورتی است. ساقه آن منفرد يا غالباً از ناحيه يقه منشعب شده و انشعابات آن کوتاه تا نسبتاً بلند هستند. ساقه و انشعابات اين گياه نسبتاً به طور متراکم پوشيده از کرک هاى کوتاه و واژگون است. برگ‌ها به طول ۷ تا ۲۵ ميلى‌متر و عرض ۲ تا ۶ ميلى‌متر، سرنيزه‌اى و يا خطى متمايل به سرنيزه‌اى که در قاعده باريک شده و اکثراً داراى دمبرگى کوتاه و در بخش‌هاى بالا داراى موهاى لطيف است گل اين گياه به رنگ بنفش يا متمايل به ارغواني، کوچک، به اندازه 0/8 تا ۱ سانتى متر و داراى دمگلى کوتاه هستند. کاسه گل باريک و به صورت استوانه‌اى بلند است. زمان گلدهى اين گياه خرداد تا شهريور ماه است.

شرایط نگهداری و پرورش کاکوتی:

خاک: از زهکشی خوب و کاملی برخوردار باشد. در خاک های غنی و حاصلخیز رشد بهتری از خود نشان می دهد. آبیاری: منظم انجام شده و میزان آن متوسط باشد. نور: به نور زیاد و مکان روشن احتیاج دارد. کوددهی: دادن کودهای تقویتی و کود کامل به رشد بهینه آن کمک می کند.

نحوه تکثیر کاکوتی:

این گیاه را از طریق بذر بصورت مستقیم در زمین اصلی یا تهیه نشاء و انتقال آن در زمان مناسب به بستر اصلی ازدیاد می نمایند. زمان کاشت اواخر تابستان تا اوایل پائیز می باشد.

خواص دارویی کاکوتی:

• ضد باکتری، ضد سرماخوردگی و ضد عفونی کننده روده است. • باعث جذب غذا می‌شود و تاثیر منفی بر روی آهن غذا ندارد. • به صورت جوشانده یا دم کرده برای درمان تب مالت استفاده می‌شود. • بادشکن، خلط آور و قاعده آور است. • از دیگر خواص این گیاه تقویت معده است، چنانچه یک ساعت بعد از غذا دم کرده آن میل شود. • اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه و ضداسپاسم نیز کار برد دارد. •  در رفع رماتیسم و نرمی استخوان مفید است و غرغره جوشانده آن ورم لوزه را برطرف می‌کند. • برای جلوگیری از خونریزی بینی از دم کرده کاکوتی استفاده شود و پنبه‎ای را آغشته به کاکوتی در بینی بگذارید. • صفرا بر است اگر صبح و عصر به جای چای میل شود. • یکی از خواص کاکوتی تقویت افرادی است که بدن ضعیفی دارند، این افراد بایستی از حمام کاکوتی استفاده کنند