بارهنگ مفیدتر از دیفن هیدرامین و اکسپکتورانت

بارهنگ یا بارتنگ که در کتاب‌های طب سنتی قدیم از آن به نام لسان‌الحمل (زبان گوسفند) یاد شده است، گیاهی است علفی، چندساله، بدون ساقه، به ارتفاع 10 تا 70 سانتیمتر با برگ‌های پهن و گسترده و دمبرگ‌های بلند که دارای خواص چشمگیری است. پهنک برگ گیاه بارهنگ شبیه زبان گوسفند است، 3 تا 7 رگ برگ طولی مشخص دارد و گل‌آذین آن به صورت خوشه‌ باریک و کشیده‌ای است که در انتهای پایک بلند و بدون انشعاب خود قرار دارد. این گل‌آذین در هنگام رسیدن، دارای بذرهای فراوان و انبوهی است، تخم بارهنگ عبارت از دانه‌های ریز قهوه‌ای تیره متمایل به سیاه است و چنانچه در آب قرار گیرد، لایه‌ی رویی آن با ایجاد لعاب، تورم آن را سبب می‌شود.

خواص بارهنگ این گیاه مفيدتر از شربت‌هاي اكسپكتورانت و ديفن هيدرامين است. براي درمان بيماري‌هاي ريوي، برگ تميز و شسته‌شده‌ي بارهنگ را روي پارچه‌‍ تميزي پهن مي‌كنند تا خشك شود سپس آن را خرد مي‌كنند و شيره آن را مي‌گيرند و هم‌ وزن آن، عسل اضافه كرده به مدت 20دقيقه، دم مي‌كنند. مصرف اين دم‌كرده براي بيماري‌هاي ريوي بسيار مفيد است.

بارهنگ، اثر قابض و نرم‌كنندگي دارد و به‌عنوان تب‌بر، تصفيه‌كننده‌ي خون، آرام‌كننده و رافع تحريكات مجاري تنفسي و ادراري مطرح است همچنين بارهنگ در رفع ناراحتي‌هاي آسم آمفيزم، اسهال‌هاي ساده و صفراوي، خون‌ريزي‌هاي دستگاه گوارش، ورم مخاط دهان، درد دندان و حتي درد گوش مؤثر است.

برگ‌هاي تازه‌ي بارهنگ، خواص ضدباكتريايي قوي دارد؛ به همين جهت، براي التيام زخم‌ها، جراحت‌ها و سطوح ملتهب و آزرده‌ي بدن مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

ماليدن له‌شده‌ برگ تازه و تميز بارهنگ بر روي زخم‌ها ضمن اين‌كه آنها را از چركي‌شدن محافظت مي‌كند، باعث التيام آنها نيز مي‌شود همچنين كاربرد اين گياه براي زخم‌هاي كهنه و چركي شديد نيز سبب بازشدن سر زخم و خروج چرك و در نهايت، بهبود زخم مي‌شود.

براي قطع خون‌ريزي و رفع درد ناخن (عقربك)، ناراحتي‌هاي پوستي و جوش‌هاي صورت و نيز فروكش‌كردن ورم صورت ناشي از آبسه (پيله) دندان، توصيه شده است.

پانسمان زخم‌ها با پخته برگ تازه بارهنگ نيز در بهبود آن‌ها اثر تسريع‌كنندگي دارد.

بیشتر بخوانید: بذر خوب را بشناسیم 

جوشانده برگ بارهنگ همراه با گُل‌هاي اكليل الملك (يونجه‌باغي زرد) و گُل‌گندم، به صورت مايع شستشوي چشم، در رفع ورم ملتحمه بسيار مؤثر است، براي تهيه‌ي اين محلول، 10گرم برگ بارهنگ را به همراه مقدار كمي از دو گُل يادشده در 150گرم آب جوش، دم مي‌كنند.

از این گیاه برای ناراحتیهای تنفسی استفاده می‌شود و یکی از گیاه‌های لعاب دار و دارای ماده سافورین است و برگ آن خاصیت ضدعفونی کننده دارد و همچنین دانه این گیاه هم خاصیت ضد عفونی کننده و خلط آوری خوبی برای دستگاه تنفسی دارد. تخم بارهنگ، قابض، محرك، تب‌بر، معرق، مدر و معالج اسهال خوني است همچنين آن را براي رفع اختلالات كليوي و معالجه‌ي كوليك، مالاريا، سرفه، آسم برونشيتي و قطع خون‌ريزي و معالجه‌ي امراض مثانه و سوزاك، توصيه كرده‌اند. خوردن يا تنقيه‌ي عصاره تخم يا لعاب بارهنگ براي التيام زخم‌هاي روده‌اي و قطع خون‌ريزي بواسير، سودمند است همچنين تخم بارهنگ براي رفع خون‌روي‌ها و زخم‌هاي ريوي و وجود خون در اخلاط بدن، سل، تنگي نفس، بيماري‌هاي كبدي، زردي و برگشت غذا از معده به مري (ريفلكس)، مفيد است.

جوشانده تخم بارهنگ در رفع التهابات دستگاه ادراري به‌ويژه درصورت وجود خون در ادرار، مؤثر است و نيز غرغره عصاره بارهنگ در بهبود ورم لوزه‌ها و خون‌ريزي لثه، موثر مي‌باشد، مزمزه‌كردن دم كرده ريشه يا آب برگ بارهنگ براي كاهش ورم مخاط دهان و تسكين درد دندان، توصيه مي‌شود. براي تهيه جوشانده ريشه يا برگ بارهنگ، 80 تا 100گرم تميزشده آن را در يك‌ ليتر آب مي‌جوشانند و پس از صاف‌كردن، روزي 3 تا 4 فنجان ميل مي‌کنند.

بیشتر بخوانید: خرید بذر گیاهان آپارتمانی

يكي از كاربردهاي مهم تخم بارهنگ، استفاده آن در داروي تركيبي چهارتخم لعابي است، چهار تخم لعابي يكي از داروهاي تركيبي متداول در طب سنتي بوده كه در اكثر خانه‌ها وجود دارد.

محل رویش گیاه بارهنگ تقریباً در تمام نقاط ایران در منطقه وسیعی از دو قاره اروپا و آسیا و همچنین شمال آفریقا و آمریکای شمالی می‌روید.

ترکیبات شیمیایی دانه بارهنگ دارای چربی، صمغ، لیزاب، ترکیبات گلوکزیدی است. اگرچه بارهنگ در دسته گياهان دارويي بي‌ضرر قرار گرفته است، اما بنا بر احتیاط عصاره آن براي طحال، مضر است كه مصلح آن، مصطكي (شیره گیاهی رزینی زردرنگی است كه به شکل قطعات اشکی بیضی، سخت، کوچک در ابعاد یک نخود، زردرنگ، نیم شفاف و معطر است وقتی آن را بجوید زیر دندان نرم شده و طعم معطری دارد) مي‌باشد و پخته‌شده ريشه و برگ آن نيز براي ريه، مضر است كه مصلح آن نيز عسل است. لذا در جريان درمان اين بيماري‌ها حتما بايد از مصلح مربوطه نيز استفاده شود؛ در غير اين صورت، ممكن است عوارض جانبي بروز كند، مقدار خوراك تخم بارهنگ در هر وعده، حداكثر تا 12گرم است.